تمثیل غار مثالی است در کتاب جمهور افلاطون برای مقایسه تاثیر تربیت (پایدیا: παιδεία) با کمبود آن در سرشت آدمی.
سقراط تمثیل غار را پس از تمثیل خورشید و تمثیل خطوط جداکننده به برادر افلاطون (گلاوکن) توضیح میدهد.
در این تمثیل افرادی در تمام عمرشان در برابر دیوار خالی غار در حالی که به دیواری دیگر تکیه داده اند به زنجیر کشیده شده اند.
