مراسم پروثسیس

مفهوم زندگی پس از مرگ و مراسمات مرتبط با تدفین را می‌توان در توصیفات هومر در کتاب اودیسه مشاهده کرد. جهان پس از مرگ در زیر زمین واقع شده ، جایی که هادس برادر زئوس و همسرش پرسفونه بر جمعیت بیشمار ارواح حکومت می‌کنند. این ارواح به صورت "سایه‌های تمام آن‌هایی که مرده‌اند" توصیف شده‌اند. جهان پس از مرگ هرگز جای زیبا و شادی نبود حتی برای افراد نیکوسرشت. به حدی که روح یکی از بزرگ‌ترین قهرمانان یونان یعنی آشیل به اودیسیوس می‌گوید که ترجیح می‌داد تا رعیتی فقیر در زمین باشد تا ارباب تمام مرگان در جهان زیرین.


یونانیان باور داشتند که در زمان مرگ "سایکی" یا همان روح به صورت نفسی کوتاه یا بخاری نامرئی بدن را ترک می‌کند. مرده سپس آماده ی مراسم تدفین می‌شد. منابع عتیق بر ضرورت مراسم نیکو تأکید دارند و حذف مراسمات تدفین را توهینی به شرافت آدمی می‌دانند. (ایلیاد 23:71) . بستگان مرده، خصوصاً زنان مراسمات را انجام می‌داند. این مراسمات به صورت کلی سه قسمت داشت. پروثسیس ( جانهشت جنازه) ، اکفورا (تدفین) ، و به خاکسپاری بدن یا خاکستر. جنازه بعد از شستشو با روغن تدهین داده می‌شد، سپس به او لباس می‌پوشاندند، و در تختی بلند در منزل قرار می‌دادند.


مراسم پروثسیس
در حین فرایند پروثسیس ، خویشاوندان و دوستان برای عزاداری و ادای احترام به خانه می‌آمدند. عزاداری برای مردگان در بسیاری از آثار هنری یونانی یافت میشود مانند ظروف و کوزه‌هایی با پرتره‌هایی از مردگانی که توسط عزاداران احاطه شده است.

بعد از پروثسیس مرده برای مراسم اکفورا به قبرستان انتقال داده می‌شد که معمولاً قبل از غروب باید انجام می‌پذیرفت. اشیاء کمی در قبر قرار می‌گرفت . اما خود قالب و سنگ قبر مستطیل شکل و مجسمه‌های مرمری معمولاً برای نشان گذاری قبر و برای اطمینان از اینکه مرده فراموش نمی‌شود برپا می‌شد. برای یونانیان جاودانگی عبارت بود از به خاطر سپردن مرده توسط زندگان. از روی توصیفاتی که در کتب عهد باستان آمده است میدانیم که زنان آتن در عهد کلاسیک مرتباً قبور را بازدید می‌کردند و نذوراتی از جمله کیک‌های کوچک و شراب اهدا می‌کردند.

مجلل‌ترین یادبودهای تدفینی در قرن ششم قبل از میلاد توسط خانواده‌های اشراف اتیکا در قبرستان‌های شخصی‌ای که در کنار جاده‌ها یا در نزدیکی آتن بودند برپا میشد . مجسمه‌ها و تندیس‌های یادبود، حجاری و نقوش برجسته ، سنگ قبرهای دراز که مزین به سردیس‌اند و همچنین نوعی گلدسته با معماری خاص در این قبرستان‌ها به وفور یافت میشوند.

سنگ قبری باستانی به همراه یک لاماسو در بالای قبر

هر سنگ یادبود شامل یک پایه با یک سنگ‌نوشته است که معمولاً به صورت شعری در وصف و خاطره‌ی مرده است. نقوش برجسته طرحی کلی از مرده را نشان می‌داد و گاهی وجوهی از زندگی شخصی او را نمایان می‌کرد؛ علاوه بر این گاه یک خدمتکار ، سگ یا اموال شخصی‌اش و غیره نیز در این نقوش برجسته نشان داده می‌شدند. در نقوش برجسته‌ی ابتدایی تشخیص فرد مرده بسیار آسان است ، اما طی قرن چهارم قبل از میلاد اعضای بیشتری از خانواده فرد به صحنه‌ها اضافه شدند و معمولاً نام‌های زیادی نیز حکاکی می‌شد، و همین امر باعث شده که به سختی بتوان مرده را از عزاداران تشخیص داد. مانند تمام مجسمه‌های مرمری باستانی، این سنگ قبرها و مجسمه‌ها نیز رنگ آمیزی می‌شدند، به طوری هنوز باقی مانده‌های رنگ‌دانه‌های سیاه ، آبی ، سبز و قرمز را می‌توان مشاهده کرد.
یک سنگ قبر با نقاشی مردی به همراه اسبش

تعدادی از بهترین یادبودهای ترحیم را می‌توان در قبرستانی در ناحیه‌ای در شمال غربی آتن به نام کرامیکوس یافت. در پایان قرن پنجم قبل از میلاد خانواده‌های آتنی شروع به تدفین ساده‌ی مردگان در تابوت کردند. این تابوت‌ها گاه به صورت عمودی و در دیوار قبرستان که به سمت جاده بود گذاشته می‌شد و یادبودهای مرمری نیز به جای اینکه در بالای قبر گذاشته شود رو به سمت جاده برپا می‌شد.

منبع: ترجمه از سایت موزه متروپلیتن با دخل و تصرف