آیسخولوس (اِشیل) پسر اوفورین نخستین تراژدی نویس بزرگ یونانی در قرن پنجم پیش از میلاد است که اثر بزرگ او ، پرومته در زنجیر نشان دهنده عظمت و نبوغ این ادیب یونانی است.
از خانواده اشرافی بود. در جنگ های ماراتن و سالامیس در سنین 35 و 45 سالگی در شمار سپاهیان یونانی با لشگریان داریوش و خشایارشا جنگید.
بر سنگ قبر او نوشته شده است:
اِشیل پسر اوفورین آتنی
اینجا در خاک بارور "گلا" مدفون است
دلیری او در جنگ شناخته ی همگان است
و جنگ های ماراتن و سالامیس گواه آنند.
در ادبیات یونانی هیچ اثری چون پرومته ضد مذهبی نیست و در میان شاعران و نویسندگان یونان باستان هیچ کس مذهبی تر از اشیل نیست.
انسان ستم دیده در جهانی بسر میبرد با قوانینی خودسر و بنظر ظالمانه. بیماری و پیری و مرگ جان او را میستاند و شراب و عشق و آسمان ارغوانی و دشت های سبز را از او دریغ میدارد. انسانی که باید این چنین روز زودگذر را دریابد باید با نادانی و گرسنگی و بیداد دست به گریبان باشد. گذران عمر تلاش دردناکی است و طبیعت و اجتماع از هر سو این تلاش را دهشتناک تر میکنند. اما اینجاست که بقلم اشیل آن جنگاور دلیر، پرومته، خدا_تایتانی دلسوز قهرمان آدمی میشود و علیه خدایان که سمبول های طبیعت و اجتماع اند برمیخیزد و به کمک انسان می آید. اما هیچ طغیانی بی هزینه نیست و طبیعت و اجتماع در مجازات کردن بسی عجول اند.
این طغیان برای رهایی در نوشته اشیل منشائی ملموس دارد. اشیل جنگاوری بود در میان قومی کوچک که در مقابل بزرگترین امپراتوری زمان (پارسیان) ایستادند و دشمن بیدادگر را به هزیمت واداشتند و از طرفی مبارزه برای دموکراسی در نهایت در آتن به ثمر مینشیند و عصر طلایی آتن با پریکلس آغاز میشود. در این عصر است که در آمفی تئاترهای یونان، شکوه خرد و آزادی بقلم آیسخولوس به نمایش در می آید.
••••
لینک دانلود نمایشنامه پرومته در زنجیر اثر آیسخولوس (اشیل)
••••
