παπαί, Μαρδόνιε, κοίους ἐπ' ἄνδρας ἤγαγες μαχησομένους ἡμέας, οἳ οὐ περὶ χρημάτων τὸν ἀγῶνα ποιεῦνται ἀλλὰ περὶ ἀρετῆς.
پناه بر خدا! مردونیه! چگونه مردانی را بر علیه ما شوراندی؟ مردانی که نه برای پاداش بلکه تنها برای افتخار با یکدیگر رقابت میکنند.
این جملات واکنشی بی اختیار از جانب تیکران ژنرال ایرانی به بازجویی خشایارشا از یک یونانی بعد از نبرد ترموپیل بود؛ زمانی که خشایارشا از او پرسید چرا افراد کمی از هموطنانت از ترموپیل دفاع میکردند؟ او پاسخ داد که هموطنانم مشغول بازی های المپیک هستند. و زمانی که پادشاه از او پرسید پاداش برنده چیست؟ پاسخ این بود:
"تاجی از شاخه زیتون"
هرودوت
••••
•••
