دیونیسوس (باکوس) (Διόνυσος) ایزد جذبه و وحشت، ایزد شوریدگی و مبارکترین رهایی و نجات، ایزدی دیوانه که ظهورش آدمی را به ورطۀ جنون در میافکند، هم اکنون با لقاح و زایشِ خویش از طبیعت اسرارآمیز و متناقص خود حکایت میکند.
او فرزند زئوس و زنی فانی بود. اما پیش از آنکه آن زن حتی فرزندش را به دنیا آورده باشد، در شراره های برق داماد آسمانیِ خویش نیست و خاکستر شده بود.
اینگونه بود که رعد آنچنان که شاعران توصیف کرده اند
بر خانۀ سِمِله فرود آمد
چرا که او میخواست خدایی را در هیأتی انسانی به نظاره بنشیند.
و اینچنین متأثر از برخورد با خدایان
تو، باکوسِ مقدّس، از او متولّد گشتی
میوه و عصارۀ طوفان.
(فریدریش هولدرلین)
تمامیِ مردمانِ باستان دیونیسوس را به عنوان به ارمغان آورندۀ شراب برای آدمیان مدح و ستایش میکردند. با این حال، او همچنین به عنوان ایزدی شوریده شناخته میشد که حضورش آدمی را به دیوانگی و جنون سوق میداد و او را تهییج به سبعیت و حتی میل به خون میکرد.
او به عنوان انیس و مالزم ارواح مردگان نیر شناخته میشد. سنتهایی سرّی وجود داشتند که او را به عنوان پروردگار ارواح معرفی میکردند. آیینهای پرستش او با داستانهای پُرکش و قوسی همراه بود که جهان را سرشار از اعجازِ ارواح کرده است. گلهای بهاران نیز گواهی بر حضور او بودند. درختان پیچک و کاج و انجیر برای او گرامی بودند. لیک بالاتر از تمامیِ این برکات در جهان طبیعیِ گیاهان، موهبت شراب قرار میگرفت، که هزاران بار مبارکتر از تمامیِ نعمات دیگر بود.
دیونیسوس ایزد مبارکترین جذبات و وجدآمیزترین عشقها بود. اما او همچنین ایزدِ رنجور و مصیبت زده نیز بود، ایزدی که رنج میکشید و میمُرد، و تمامیِ کسانی که او دوست میداشت، و تمامی ملازمان او، می بایست در سرنوشت تراژیک او شریک میشدند.
••••
لینک دانلود کتاب دیونیسوس اثر والتر.اف.اتو
••••
آرش
